Ο Ιδρυτής Ανδρέας Δημ. Γκούσης

Ανδρέας Δημ. Γκούσης
(Προσωπογραφία Τζίνος Δημητράτος, 2006)

Ο Ανδρέας Δημ. Γκούσης (Μπέης) γεννήθηκε στην Κέρκυρα το 1918. Σπούδασε στην Ιατρική σχολή Αθηνών, ειδικεύτηκε στον Ευαγγελισμό (1948-9) και εργάσθηκε ως επιμελητής στο  Δρομοκαϊτειο (1950). Μετεκπαιδεύτηκε με υποτροφίες στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο του Πανεπιστημίου της Ρώμης (1951) και στο Παιδονευροψυχιατρικό Νοσοκομείο των  Παρισίων (1952-3). Επισκέφθηκε πολλά Ψυχιατρεία της Ευρώπης στα οποία παρατήρησε  νέες μεθόδους νοσηλείας.
Κατά την περίοδο 1942-1944 εργάστηκε στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κερκύρας και  επανήλθε στη θέση του Διευθυντή από το 1954 μέχρι το 1984, από όπου και συνταξιοδοτήθηκε. Έχει κάνει αρκετές ανακοινώσεις σε Ελληνικά, Ευρωπαϊκά και  Παγκόσμια συνέδρια, όπου ανέπτυξε τις πρωτοποριακές την εποχή αυτή μεθόδους θεραπείας και κοινωνικής επανένταξης των ψυχικά πασχόντων, που νοσηλεύονταν στην κλινική, την οποία διηύθυνε στην Κέρκυρα.
Στο Παρίσι, όπου μετεκπαιδευόταν το 1952, συνέγραψε το βιβλίο με τίτλο: «Βλάβες στον εγκέφαλο από τον ανώδυνο επιταχυνόμενο τοκετό». Έγραψε επίσης το 1961 το  βιβλίο «Χρήστος Τσιριγώτης – Απασχολησιοθεραπεία, Προσπάθεια εφαρμογής των αρχών του», μια ενδιαφέρουσα πραγματεία, που αναπτύσσει το έργο και τις αρχές του πρωτοπόρου Έλληνα Ψυχιάτρου-Ανθρωπιστή. Ήταν μία αφορμή για να τονίσει την αξία των πρωτοποριακών ψυχιατρικών  μεθόδων, μεταξύ των οποίων και η εργασιοθεραπεία, που με συνεχή επιμονή ο  κ. Α. Γκούσης εφάρμοζε παρά τις αδυναμίες του συστήματος και τις κοινωνικές πιέσεις.
Ο Ανδρέας Δημ. Γκούσης στο γραφείο του στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κερκύρας

Η μελέτη του «Αυχενική Ημικρανία – συμβολή εις την θεραπεία της» παρουσιάστηκε στο Α΄ Πανελλήνιο συνέδριο Ρευματικών Νόσων το 1967 στην Αθήνα. Στο παγκόσμιο συνέδριο του Λονδίνου, όπου ο Α. Γκούσης παρουσίασε τις παγκοσμίως καινοτόμες και εφαρμοζόμενες πια μεθόδους θεραπείας του, με κύριο γνώμονα την αποασυλοποίηση των ψυχικά ασθενών και την υγιή  κοινωνική επανένταξή τους,  καθηγητής του πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης δυσπιστώντας είπε ότι «η φαντασία των Μεσογειακών λαών πάντα οργίαζε». Τότε ο λονδρέζος ακαδημαϊκός και μέλος του Διεθνούς Συμβουλίου Ψυχικής Υγείας, Professor Tredgold, απάντησε ότι, εκτός από αυτά που ανακοίνωσε ο ιατρός Α. Γκούσης, έχει κάνει πολύ περισσότερα, τα οποία έκπληκτος διαπίστωσε  ο ίδιος, μετά από  επίσκεψή του στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο της Κέρκυρας, το 1963.
Συγκεκριμένα το έργο του Ανδρέα Γκούση στο Ψυχιατρείο Κέρκυρας θεωρήθηκε προτωπόρο για την εποχή του καθώς ήταν ο πρώτος που εφάρμοσε πρακτικές εργοθεραπείας, εξασφάλισε τον ως τότε υποτιμημένο σεβασμό προς τους ασθενείς, ενίσχυσε την αίσθηση της ιδιωτικότητας, παρότρυνε την κοινωνική ένταξη καθώς και την βελτίωση των συνθηκών ζώης των ασθενών.
Στις πρωτοπόρους μεθόδους του, εντασσόταν και οι ψυχαγωγικοί χοροί που διοργάνωνε συχνά στο ψυχιατρείο, στους οποίους, μεταξύ άλλων, καλούσε και συμμετείχαν καταξιωμένες κυρίες της κερκυραϊκής κοινωνίας. Στους χορούς αυτούς συμμετείχαν οι ασθενείς στολίζοντας τον χώρο, παίζοντας μουσικά όργανα και βέβαια συμμετέχοντας στο χορό και το τραγούδι κάτι που τους έδινε μεγάλη χαρά.  Μια άλλη πρακτική εφαρμογή και υλοποίηση της θεραπείας που εφήρμοζε, ήταν να στέλνει τους ασθενείς  ασυνόδευτους  επίσκεψη σε γνωστές του οικογένειες στην πόλη, προκειμένου να συμμετέχουν στις οικογενειακές τους δραστηριότητες, ζώντας έτσι στιγμές θαλπωρής και αποδοχής. Στα πλαίσια της εργοθεραπείας και της επαφής με τη φύση δημιουργήθηκαν λαχανόκηποι και φυτεύτηκαν καλωπιστικά λουλούδια τα οποία αναλάμβαναν καθημερινά να φροντίζουν οι ασθενείς. Παράλληλα η δημιουργία  πτέρυγας  πουλιών (καναρίνια, παπαγάλοι κ.λ.π.)  υπήρξε ιδιαίτερα κατευναστική και ευχάριστη για τους θεραπευόμενους τρόφιμους. Έδωσε την δυνατότητα στους ασθενείς να τρώνε με πιρούνι και κουτάλι και δημιούργησε ιδιωτικούς χώρους χωρίζοντας με παραβάν  τους άλλοτε ενιαίους θαλάμους.

8ο Νευροψυχιατρικό Συνέδριο, Θεσσαλονίκη  3 – 4 - 5 Νοεμβρίου 1978
Ομιλία Ανδρέα Δ. Γκούση
Θέμα:  Σχολή Γονέων και Συμβουλευτικός Ψυχοπαιδαγωγικός Σταθμός
Παλαιότερη ομιλία στο ίδιο χώρο με θέμα: Νέοι τρόποι αποκατάστασης ψυχοπαθών
Στην φωτογραφία εμπρός από Ανδρέα Γκούση  ο κ.  Λυκάτος (Δρομοκαΐτειο ), αριστερά ο κ. Παπαθωμόπουλος (Δημόσιο Δαφνί), Ρασιδάκης , Χριστοδούλου

Υπήρξε για πολλά έτη μέλος και Πρόεδρος στην Ιατροχειρουργική Εταιρεία Κερκύρας και επίσης Πρόεδρος του τοπικού παραρτήματος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Ακόμα, ήταν αντιπρόεδρος της Εταιρείας Κερκυραϊκών Σπουδών.

Δημιούργησε ένα ιατρικό μουσείο, που στεγάστηκε στην Ιατροχειρουργική Εταιρεία με θέμα την ιστορία της Ιατρικής στην Κέρκυρα, και ένα στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κερκύρας με θέμα  τους τρόπους και τα μέσα της ψυχιατρικής θεραπείας, που εφαρμοζόταν κατά περιόδους στο ίδρυμα.
Η απονομή από τους Διοικητές
Ψυχιατρικών Νοσοκομείων Ελλάδος (2005)
Τον Απρίλιο του 2005 του απονεμήθηκε τιμητική πλακέτα από το σώμα των Διοικητών των Ψυχιατρικών Νοσοκομείων Ελλάδος για την προσφορά του στην Ιατρική και ειδικότερα στον τομέα της Ψυχικής Υγείας, που με αλτρουισμό  αφιέρωσε τη ζωή του.

Το 1993 καθιέρωσε μαθητικό διαγωνισμό παιδιών των Δημοτικών σχολείων της Νότιας Κέρκυρας  με θέματα τοπικού - ιστορικού ενδιαφέροντος στη μνήμη των γονιών του Δημήτρη και Σοφίας Γκούση, οι οποίοι με αυταπάρνηση αγωνίστηκαν για την ευημερία των Λευκιμμιωτών σε ολόκληρη τη ζωής τους.

Στη διαδήλωση των Λευκιμμιωτών για τον
ΧΥΤΑ Νότιας Κέρκυρας (2008)

Ακολουθώντας το παράδειγμά τους, ο Ανδρέας Γκούσης συνέβαλε κι αυτός στα κοινά, αρθρογραφώντας στις τοπικές εφημερίδες για διάφορα θέματα, αλλά και συμμετέχοντας ενεργά σε δράσεις, διεκδικώντας έμπρακτα και με συνέπεια ένα καλύτερο μέλλον για τον τόπο, μέχρι τα τελευταία χρόνια της ζωής του.


" ... Αυτό που μετράει είναι η συνεχής προσπάθεια, αυτό που αξίζει είναι ο προσωπικός αγώνας υπερ της αρετής ... "
 -Ανδρέας Δημ. Γκούσης-









Το γενεαλογικό δέντρο της οικογένειας Γκούση. Με κόκκινο χρώμα σημειώνεται η γενεαλογική γραμμή μέχρι τον Ανδρέα Δ. Γκούση, ιδρυτή του Μαθητικού Διαγωνισμού Νότιας Κέρκυρας.